Trong đề thi THPT Quốc gia môn Ngữ văn tỷ lệ điểm phần đọc hiểu chỉ chiếm 30% tổng số điểm bài làm. Nhưng phần này lại có vai trò quan trọng quyết định điểm số toàn bài thi, giúp thí sinh có cơ hội trúng tuyển cao. Vậy làm thế nào để đạt điểm tối đa trong phần đọc hiểu văn bản, các bạn hãy cùng gia sư văn tại nhà tìm hiểu nhé !
Bộ giáo dục và đào tạo Việt Nam đã đưa ra đề minh họa cho kì thi THPT Quốc Gia năm 2017, nhìn chung đề thi môn Ngữ Văn năm 2017 có sự điều chỉnh, do vậy phần đọc hiểu văn bản cũng được đổi mới một số phần.
Ngữ liệu trong phần đọc hiểu sẽ là một đoạn trích hoặc một văn bản không có trong sách giáo khoa, song để phù hợp với trình độ học sinh, đề thường lựa chọn những văn bản có độ dài khoảng 150-300 từ. Đề tài của văn học rất đa dạng nhưng nội dung thường đề cập tới những vấn đề gần gũi có ý nghĩa giáo dục, tư tưởng đạo lý, mang tính thời sự cao và thường là các vấn đề đặt ra với giới trẻ.
Kiểu văn bản có thể là văn bản văn bản văn học hoặc văn bản khoa học (lịch sử, địa lí, khoa học tự nhiên…) hoặc là các bài viết về thời sự, chính trị, văn hóa… lấy từ các phương tiện truyền thông ( báo chí, truyền hình, đài phát thanh, internet ). Độ phức tạp được xác định là tương đương với các văn bản mà học sinh đã được học ở chương trình lớp 12, cụ thể là tương đương về nội dung, cách viết, cách diễn đạt, thuật ngữ, và đặc biệt là cách hỏi. Mặt khác do năm 2017 có thay đổi thời gian làm bài môn văn từ 180 phút còn 120 phút thì lượng câu hỏi trong phần đọc hiếu sẽ được giảm, mức độ câu hỏi phù hợp.
Các dạng đề trong phần đọc hiểu thường xuất hiện: xác định phương thức biểu đạt chính, xác định phong cách ngôn ngữ của văn bản, thao tác lập luận, thể thơ và cách gieo vần, viết ra 5 – 8 dòng nếu ra suy nghĩ của bản thân về một vấn đề nào đó (0,25đ); xác định biện pháp tu từ và nêu hiệu quả biểu đạt, xác định câu chủ đề hoặc khái quát chủ đề của văn bản (0,5đ).
Để học tốt phần Đọc hiểu – Văn bản thì đâu là chìa khóa thành công !
Nội dung chính
1. Đọc kỹ văn bản và yêu cầu câu hỏi
Do thời gian làm bài không nhiều nên văn bản đọc hiểu thường ngắn gọn, vì thế các em cũng không nên mất nhiều thời gian cho phần đọc – hiểu, thường thì chúng ta mất khoảng 30-40 phút cho phần này. Tuy nhiên, không nên đọc vội, đọc qua loa, nếu cần thì đọc lại nhiều lần. Trong khi đọc cần chú ý đến bố cục, những câu, những từ ngữ quan trọng ( gạch chân hoặc đánh dấu vào những chi tiết ấy ) tên văn bản và tranh minh họa nếu có.
2. Trả lời trực tiếp ngắn gọn, rõ ràng và đúng trọng tâm
Để đảm bảo trình độ phân hóa học sinh, đề bài sẽ đưa ra câu hỏi từ thấp tới cao, tức là trong đề sẽ có 4 phần là: nhận biết, thông hiểu, vận dụng thấp, vận dụng cao. Trong phần đọc hiểu sẽ có hai phần là phần nhận biết: nhận ra sự vật hiện tượng trả lời câu hỏi nó là cái gì? Thuộc thể loại nào? Phương thức biểu đạt, các chi tiết hình ảnh, biện pháp tu từ, thông tin nổi bật trong văn bản, hay cách thức liên kết trong văn bản ra sao?. Thông hiểu nắm được bản chất của sự vật, hiện tượng, khái quát chủ đề chính, ý nghĩa tác dụng của thể loại, phương thức biểu đạt, hình ảnh, biện pháp tu từ. Cụ thể như sau:
– Về phong cách ngôn ngữ văn bản gồm 6 phong cách: Báo chí, Văn chương nghệ thuật , Khoa học, Khẩu ngữ, Chính luận, Hành chính công vụ.
– Về phương thức biểu đạt gồm 5 phương thức: Tự sự, Biểu cảm, Nghị luận, Thuyết minh, Miêu tả.
– Về các phép tu từ: So sánh, Ẩn dụ, Hoán dụ, Nói giảm, Nói tránh, Chơi chữ, Điệp từ, Đảo ngữ…
3. Trả lời câu hỏi từ dễ tới khó
Trả lời từng câu hỏi một, dễ trước, khó sau, nhưng không nên bỏ bất cứ câu nào để giành chắc chắn từng 0,25 điểm. Nên trả lời trực tiếp vào câu hỏi theo kiểu “hỏi gì đáp nấy”. Câu trả lời cần chính xác, đầy đủ, ngắn gọn không nên gạch đầu dòng mà nên viết mỗi ý trong câu hỏi thành các đoạn văn nhỏ, hoàn chỉnh.
4. Phân tích một ví dụ minh họa
Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu:
“Leo lên đỉnh núi không phải để cắm cờ mà là để vượt qua thách thức, tận hưởng bầu không khí và ngắm nhìn quang cảnh rộng lớn xung quanh. Leo lên đỉnh cao là để các em có thể nhìn ngắm thế giới chứ không phải để thế giới nhận ra các em. Hãy đến Paris để tận hưởng cảm giác đắm chìm trong Paris chứ không phải lướt qua đó để ghi Paris vào danh sách các địa điểm các em đã đi qua và tự hào mình là con người từng trải. Tập luyện những suy nghĩ độc lập, sáng tạo và táo bạo không phải để mang lại sự thỏa mãn cho bản thân mà là để đem lại lợi ích cho 6,8 tỷ người trên trái đất của chúng ta. Rồi các em sẽ phát hiện ra sự thật vĩ đại và thú vị mà những kinh nghiệm trong cuộc sống mang lại, đó là lòng vị tha mới chính là điều tốt đẹp nhất mà các em có thể làm cho bản thân mình. Niềm vui lớn nhất trong cuộc đời thực ra lại đến vào lúc các em nhận ra các em chẳng có gì đặc biệt cả. Bởi tất cả mọi người đều như thế.”
( Trích Bài phát biểu tại buổi lễ tốt nghiệp trường trung học Wellesley của thầy Hiệu trưởng David McCullough – Theo http://ehapu.edu.vn,ngày 5/6/2012 ).
a) Xác định phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn trích trên.
b) Anh/Chị hiểu thế nào về câu nói sau: “Leo lên đỉnh núi không phải để cắm cờ mà là để vượt qua thách thức, tận hưởng bầu không khí và ngắm nhìn quang cảnh rộng lớn xung quanh?”
c) Theo anh/chị, vì sao tác giả cho rằng: “Niềm vui lớn nhất trong cuộc đời thực ra lại đến vào lúc các em nhận ra các em chẳng có gì đặc biệt cả?”
d) Thông điệp nào của đoạn trích trên có ý nghĩa nhất đối với anh/chị?
Gợi ý câu a:
Với văn bản trên ta nhận thấy rằng văn bản trên chia thành hai đoạn, câu mở đầu có nhắc tới câu “ leo lên đỉnh núi không phải để cắm cờ mà là để vượt qua thách thức, tận hưởng bầu không khí và ngắm nhìn quang cảnh rộng lớn xung quanh” là đoạn mở đầu. Câu văn rất đặc biệt, có hai hình ảnh đáng lưu ý là đỉnh núi và cắm cờ. Đỉnh núi: điều thể hiện cho gian khô, những khó khăn, thử thách mà con người phải vượt qua. Cắm cờ: sự thành công, kết quả mà con người đạt được khi cố gắng, quyết tâm vượt qua thử thách.Đoạn 2 có hình ảnh đáng lưu ý đó là Paris: một đất nước xinh đẹp và đại diện cho tri thức, sang trọng.
Sau đó các em đọc kỹ các yêu cầu của đề bài và trả lời ngắn gọn:
– Ở phần nhận biết: Người ta hỏi” Phương thức biểu đạt chính trong đoạn văn trên là gì? Các em chỉ cần trả lời ngắn gọn là nghị luận.
– Ở phần thông hiểu: 3 câu sau đều là phần thông hiều chúng ta vận dụng các kiến thức đã học để trả lời
Gợi ý câu b:
Cắm cờ: là để khẳng định chủ quyền, đánh dầu thành tích, kết quả; quang cảnh, bầu không khí là những thành quả sau những hành trình gian khổ. Thể hiện ý nghĩa nói về quá trình gian khổ, vượt qua những khó khăn, thử thách để chiến thắng chính bản thân mình, từ đó có quan niệm sống đúng đắn, tích cực, lành mạnh.
Gợi ý câu c:
Niềm vui lớn nhất trong cuộc đời thực ra lại đến vào lúc các em nhận ra các em chẳng có gì đặc biệt cả?”. Tác giả nói như vậy vì muốn các em nhận ra vị trí của mình, hiểu rõ mình là ai và mình đang ở đâu, thế giới ngoài kia rất kì vĩ và rộng lớn, có như vậy các em mới có tinh thần học hỏi sáng tạo. Ngược lại nếu bản thân tự mãn sẽ gây nên những hậu quả to lớn.
Gợi ý câu d:
Câu này là câu trả lời mở tùy sự sáng tạo của học sinh, học sinh có thể nói về sự khiêm tốn, hay thông điệp vượt qua thử thách.
Như vậy có thể thấy rằng việc đạt điểm tối đa trong phần đọc hiểu không khó, hy vọng những chia sẻ của gia sư văn sẽ là kiến thức bổ ích giúp các bạn thành công trong kỳ thi quan trọng sắp tới. Chúc các bạn may mắn!
Để lại bình luận